.png)
Συχνά ο αληθινός "κακός" παραμένει κρυμμένος σε κοινή θέα.
Το "Inside Man" (αν δεν το έχεις δει υπάρχουν ορισμένα -αρκετά- σπόιλερς) που προβλήθηκε φέτος από το BBC Netflix ήταν μία ταινία που, παρά κάποιες μικρές ατέλειες, όχι μόνο μας άρεσε, αλλά κατάφερε και να μας προβληματίσει. Όχι μόνο γιατί η πλοκή της ταινίας την κάνει επίκαιρη σχετικά με το διαφαινόμενο σκάνδαλο που ταράζει αυτή την περίοδο τον εκκλησιαστικό χώρο. Αλλά γιατί φωτίζει το κίνητρο πίσω από τις πράξεις ορισμένων ανθρώπων, που υπό κάποιες συνθήκες μπορεί ακόμα και να θαυμάζεις.
Χωρίς να είναι κάτι το εξαιρετικά πρωτότυπο σεναριακά, ανήκει σε εκείνες τις δημιουργίες που επαναπροσδιορίζουν τα ηθικά στερεότυπα της τέχνης. Και με αυτό τον τρόπο καταφέρνουν να κλείσουν πολύ πονηρά το μάτι σε μία κοινωνία που κάθε μέρα αποδεικνύεται - λυπάμαι που θα το πω έτσι - βολεμένη στην απλούστευση των τίτλων και των όρων.
Και θα εξηγήσω αμέσως τί εννοώ. Και θα χρησιμοποιήσω την υπόθεση της ταινίας για αυτό.
Θα ξεκινήσω με μία απλή ερώτηση: Ποιος είναι ο αληθινός "κακός" της σειράς;
Για να σε βοηθήσω θα παραθέσω τους βασικούς πρωταγωνιστές με ιδιότητες: Έχουμε έναν ιερέα, την γυναίκα του, έναν ιδιοφυή δολοφόνο καταδικασμένο σε θάνατο για τον στραγγαλισμό και τον τεμαχισμό της γυναίκας του, μία δασκάλα κλειδωμένη σε ένα υπόγειο και μία δημοσιογράφο.
Ποιος είναι ο κακός;
Εύκολα κρίνοντας με ταμπέλες θα πεις αμέσως πως ο συζυγοκτόνος είναι ο αληθινός κακός του έργου. Εξάλλου σε όλη την σειρά φαίνεται να κινεί με κάποιον απροσδιόριστο τρόπο τα νήματα.
Επίσης δεν θα δεις με καλό μάτι τον ιερέα με όλα όσα καταλήγει να κάνει. Ναι ο ιερέας καταλήγει να φέρεται απαράδεκτα!
Αν όλη η πλοκή σου περάσει απαρατήρητη με το κλείσιμο της σειράς θα νιώσεις μία ανακούφιση και θα πας χαρούμενος για ύπνο.
Η δική μας άποψη είναι τελείως διαφορετική.
Παρατηρώντας λίγο προσεκτικά.
Ο θανατοποινίτης καθηγητής είναι εμφανώς διαβολικός εξορισμού. Σίγουρα σκότωσε με φριχτό τρόπο την γυναίκα του και το υπενθυμίζει και ο ίδιος σε κάθε σκηνή.
Υπάρχει όμως ένα σοβαρό πρόβλημα: Κανείς δεν ξέρει το κίνητρό του.
Μπορεί το κίνητρο να αλλάξει το ηθικό βάρος μίας πράξης; Για να απαντήσεις σε αυτή την ερώτηση, πρέπει να απαντήσεις ξεκάθαρα στο αν είναι το ίδιο πράγμα μία μητέρα που σκοτώνει κάποιον για να προστατέψει το παιδί της, με έναν ληστή που σκοτώνει έναν αθώο για να του κλέψει 100€.
Μέχρι να μάθουμε γιατί ένας ευφυής άνθρωπος έκανε ό,τι έκανε, έστω και με απελπιστικά απάνθρωπο τρόπο, ας κρατάμε μία ελάχιστη πισινή.
Πάμε στον ιερεά τώρα.
Όλοι θα συμφωνήσουμε ότι ο ιερέας ΔΕΝ είναι διαβολικός. Είναι ένας απελπισμένος άνθρωπος, όχι ιδιαίτερα ευφυής, που πάνω στον πανικό του κάνει δεκάδες ολέθρια λάθη. Η ειρωνεία είναι ότι στην αρχή ξεκινά με καλές προθέσεις. Είναι η ηλιθιότητα ελαφρυντικό για μία ολέθρια πράξη; Εννοείται πως όχι. Αλλά δεν μπορείς να χαρακτηρίσεις ως τον "κακό" του έργου κάποιον που απλά είναι χαζός.
Και τα ίδια ισχύουν πάνω κάτω και για την γυναίκα του - η οποία είναι και το μόνο αληθινό θύμα της σειράς.
Η δημοσιογράφος οπωσδήποτε (ως εδώ τουλάχιστον) δεν είναι διαβολική. Βασικά είναι ένας απολύτως ουδέτερος χαρακτήρας σε όλη την σειρά και -γνώμη μας- λειτουργεί περισσότερο ως "προέκταση" της παρουσίας του θανατοποινίτη καθηγητή εκτός φυλακής.
Και πάμε στον αληθινό κακό - κατά την γνώμη μας πάντα - που δεν είναι άλλος από την Μαθηματικό! Ναι την Kα Φάιφ, εκείνη που είναι κλειδωμένη στο υπόγειο βρώμικη, σακατεμένη, αιχμάλωτη. Μιλάμε για την ίδια που γλιτώνει την δημοσιογράφο από τον νταή που την παρενοχλεί στην αρχική σκηνή της σειράς. Την ίδια που θέλει να καταγγείλει ένα κύκλωμα παιδόφιλων! Ναι αυτή είναι - με έναν έξυπνα παράδοξο τρόπο- ο αληθινός κακός του έργου.
Μα πως; Θα ρωτήσετε.
Η γυναίκα είναι πανέξυπνη, δυναμική και κάνει το σωστό. Πως αλλιώς μπορείς να ονομάσεις το ότι προσπαθεί αμέσως να καταγγείλει ένα κύκλωμα παιδικού πορνό; Εσύ δηλαδή τί θα έκανες; Αυτό το "εσύ τί θα έκανες;" κράτα το για το τέλος. Έχει μεγάλη σημασία το "τί θα έκανες εσύ".
Αν και η τελευταία σκηνή της σειράς αποκαλύπτει πολλά για τον χαρακτήρα της, προσεκτική παρατήρηση δείχνει πως σε όλη την σειρά η συγκεκριμένη κυρία σχεδόν τίποτα από όσα κάνει δεν τα πραγματεύεται με τον σωστό τρόπο. Και κυρίως για τον σωστό λόγο.
Ας δούμε γιατί.
Είναι απολύτως ξεκάθαρο - ακόμα και χωρίς την αποκαλυπτική σκηνή στο τέλος - ότι η Δασκάλα ΔΕΝ αγαπάει τους ανθρώπους. Ίσως φυσικά έχει καλό λόγο για αυτό. Και δεν είναι φυσικά υπόλογη για αυτό. Είναι δικαίωμά της.
Αυτό που κάνει προβληματική την συμπεριφορά της είναι ότι έχει μία τεράστια εμμονή, ενώ δεν τους αγαπάει, να κάνει το "κοινωνικά θεωρούμενο σωστό". Προσέξτε: Αυτό που θεωρεί η κοινωνία σωστό. Μία δηλαδή πολύ χονδρική θεώρηση των πραγμάτων. Και όταν έρχεται η ώρα να κάνει αυτό που θεωρεί σωστό, μολονότι ιδιαίτερα ευφυής γυναίκα, το κάνει ασκώντας απίστευτη βία και δείχνοντας μία πρωτοφανής αδιαλλαξία.
Γνωρίζει τόσο καιρό την οικογένεια του ιερέα. Αρκετό καιρό για να έχει προσωπική σχέση με τον γιο του(όπως μας παρουσιάζεται σε φλας μπακς). Αρκετό καιρό για να γνωρίζει ότι δεν είναι κακοί άνθρωποι. Και κυρίως ανώμαλοι. Και όταν συμβαίνει "η στραβή" κατευθείαν οδηγείται στο μονοπάτι της αδιαλλαξίας: Αρνείται να ακούσει τί έχουν να της πουν άνθρωποι που τους γνωρίζει αρκετό καιρό! Για αυτήν ο μόνος λογικός δρόμος είναι να καταστρέψει μία, έως τώρα, χαρούμενη οικογένεια που η ίδια γνωρίζει, που κυκλοφορεί μέσα στο σπίτι της, που δεν της έχει κρύψει τίποτα(εργάζεται στο προσωπικό γραφείο του ιερέα, στον υπολογιστή του) ΧΩΡΙΣ να ακούσει τί έχουν να πουν.
Και εδώ τίθεται ένα εύλογο ερώτημα: Μήπως τελικά το κίνητρό της ΔΕΝ είναι να κάνει το σωστό; Μήπως τελικά αυτό που γυρεύει είναι ένα νόμιμο και κοινωνικά αποδεκτό τρόπο να εξωτερικεύσει την βία το χαρακτήρα της;
Υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι ανάμεσά μας. Γιατί το κίνητρο όπως μπορεί μία κακή πράξη να την κάνει λιγότερο κακή, μπορεί και μία καλή πράξη να την κάνει λιγότερο καλή. Μιλάμε για ηθική και αν δεχτούμε ότι η ηθική είναι υπαρκτή έννοια τότε δεν μπορείς να την δεις αποστασιοποιημένη από το κίνητρο. Δεν μπορείς να λες ότι είσαι κατά της βίας και να πηγαίνεις με ρόπαλο σε μία πορεία κατά της βίας. Δεν μπορείς να λες ότι είσαι κατά του φασισμού και στην οικογένειά σου να σε τρέμουν όλοι και να μην τολμάει κανείς να πει κάτι αντίθετα στην άποψή σου. Δεν μπορείς ακόμα να επιζητάς την τιμωρία μίας κακή πράξης, αλλά να μην σε νοιάζει ποιος είναι ο πραγματικός ένοχος. Να σε νοιάζει όμως απεγνωσμένα να συντριβεί κάποιος, ο όποιος. Αυτό το τελευταίο δεν σε κάνει δίκαιο άνθρωπο, ούτε φυσικά ηθικό. Δεν λύνει κανένα πρόβλημα εκτός από το ότι έτσι μπορείς να είσαι νταής και να ακούσεις και "μπράβο" από πάνω!
Και πάμε στο τελευταίο στοιχείο που δείχνει ότι η κα Φάιφ είναι ο αληθινός "κακός" της υπόθεσης: Είναι ευφυής. Ξέρει καλά την ανθρώπινη ψυχολογία και την κλιμάκωση των ανθρώπινων πράξεων. Και φαίνεται ικανή να χειραγωγεί το ζεύγος των Γουαιτλινγκ. Σε κάθε περίπτωση όσο άστοχες είναι οι εκτιμήσεις του Χάρρυ, τόσο εύστοχες είναι οι δικές της!
Η τελευταία της συνάντηση με τον έγκλειστο Grieff απλά επιβεβαιώνει πόσο σκοτεινός χαρακτήρας είναι...
Η Κα Φάιφ είναι ο άνθρωπος εκείνος που "καραδοκεί" το "στραβοπάτημα" των άλλων προκειμένου να τους εξοντώσει, αδιαφορώντας για το αν τελικά αποδίδεται δικαιοσύνη με αυτό τον τρόπο.
Ολοκληρώνοντας νομίζουμε οτι η σειρά δείχνει πονηρά πονηρά κάτι που ο κόσμος αρνείται τις περισσότερες φορές να δει: Συχνά οι χειρότεροι άνθρωποι μεταμφιέζονται πίσω από όμορφες απόψεις και ιδέες. Γιατί έτσι αποκτούν εύκολη και κυρίως αποδεκτή πρόσβαση σε σκοτεινές πράξεις. Συνήθως με συνοδεία το χειροκρότημα του πλήθους.
Kommentare